ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ

Αρκεί να θυμηθεί κανείς ένα μονάχα από τα πάμπολλα στιγμιότυπα αβυσσαλέας πνευματικής ελαφρότητας στα οποία πρωταγωνίστησε ο Ντόναλντ Τραμπ, μπροστά στον Λευκό Οίκο, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, για να κατανοήσει πόσο επικίνδυνος είναι: εφιαλτικά εγωπαθής, ένας ειδωλολάτρης του εαυτού του, παρίστανε τον υπερϊατρό, αναγκάζοντας τους πραγματικούς γιατρούς, που υποτίθεται πως είναι σύμβουλοί του, να σκύβουν ντροπιασμένοι το κεφάλι τους.

Οι αριθμοί και η μοιραία σύμπτωσή τους: ανάμεσα σε τρεις ηπείρους η Κρήτη, αλλά τρεις και οι επί μακρόν κατακτητές της τους τελευταίους δώδεκα αιώνες – δεν συναριθμούνται δηλαδή οι ναζιστές, που τη βαρβαρότητά τους δεν την άντεξε για πολύ το νησί.

Το σχήμα «τέσσερις αιώνες σκλαβιάς στους Τούρκους» ή «τετρακόσια χρόνια Τουρκοκρατίας» κυριαρχεί σαν αυτονόητο στον επίσημο και τον καθημερινό λόγο, δεν λέει όμως όλη την αλήθεια. Ετσι στρογγυλεμένο όπως είναι, αφήνει έξω αρκετές κρίσιμες πτυχές της Ιστορίας. Κατ’ αρχάς υπονοεί πως όλος ο ελληνισμός έπεσε την ίδια χρονιά στον δεινό ζυγό και ελευθερώθηκε επίσης την ίδια χρονιά (ή δεκαετία). Επεσε το 1453, με την άλωση της Πόλης, και λυτρώθηκε το 1821, με την Επανάσταση.

Δεν είναι φυλακή η καραντίνα. Δεν είναι Σπιναλόγκα ή Μακρόνησος, ας μη χάνουμε την αίσθηση των μεγεθών. Παραμένει ωστόσο μια εντελώς αφύσικη κατάσταση, που μειώνει ποικιλότροπα τον άνθρωπο, τον στενεύει.

Αν εξαιρέσουμε τους λάτρεις της συνωμοσιολογίας και τους φανατικότερους όλων των θρησκειών, που βολεύονται με το πρίσμα του ανορθολογισμού, οι υπόλοιποι προσπαθούμε να κατανοήσουμε τα του κορωνοϊού και της πανδημίας με οδηγό τον επιστημονικό λόγο. Δεν τα καταφέρνουμε πάντα. Παρότι ο ιατρικός λόγος που διαβάζουμε ή ακούμε παρέχεται σε εκλαϊκευμένη μορφή, αρκετοί όροι και έννοιες υπερβαίνουν τα όρια των γενικών γνώσεών μας.

Στη σύνδεση του λοιμού με τον λιμό, των μολυσματικών νόσων με την πείνα, δεν υπόκειται κάποια επιπόλαιη λογοπαικτική διάθεση.